یعنی فقط چهار کشور ایران، افغانستان، اتیوپی و نپال تقویم میلادی را به عنوان تقویم رسمی نپذیرفتهاند. سال هجری شمسی برجی از نوع سال شمسی حقیقی است، یعنی مدت زمان دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری. • سال هجری شمسی برجی از نوع سال شمسی حقیقی است، یعنی مدت زمان دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری. این نوع کبیسهگیری موجب میشد هر ۱۲۷ سال یک روز تغییر کند و این برای ادیان بسیار مهم بود زیرا آداب دینی مانند کلیسا رفتن روزهای یکشنبه یا حتی تولد عیسی مسیح یا بر صلیب کشیدهشدنش جابهجا میشد و فصلها هم دیگر معنای خود را از دست میدادند. در مورد گاهشماری میتوان مقالات مختلفی نوشت؛ از جمله انواع گاهشماری مثلا گاهشماری خوچه (Juche) در کره شمالی که مبدا آن تولد کیم ایل سونگ است و امسال ۱۱۱ همین سال آن است، تا گاهشماری هولوسن (Holocene) که امسال سال ۱۲۰۲۲ آن است. چون مناسک دینی مسلمانان در ماه قمری تعریف میشود و بر گاهشماری قمری استوار است و گاهشماری قمری هم ثابت نیست و هر سال ۱۰ روز جابهجا میشود و از فصلهای مختلف عبور میکند، در این مورد کنکاشی صورت نگرفت؛ اما ایرانیان از دیرباز به گاهشماری علاقه ویژهای داشتند و زمانی که اروپا در قرون وسطی به سر میبرد و تسلط کلیسا و جنگهای فرقهای سد راه پیشرفته شده بود، در اینسوی دنیا در منطقهای که به جهان اسلام معروف شد، ریاضیات و سایر علوم در اوج پیشرفت بود و هر روز چیزی بر دانش بشری افزوده میشد.
برای گاهشماری، سامانه ستارهشناسی بطلمیوسی که زمین را مرکز عالم میدانست و خورشید و ماه و ستارگان را پیرامون این مرکز در دَوَران میدید، با نظام کپلری تفاوتی نداشت و جالب است که حتی در همان زمان که بطلمیوس پِتولِمیوس، سامانه خورشیدی خود را بر اساس زمینمرکزی بنا نهاد، برخی منتقد آن بودند و سامانه خورشیدی خورشیدمرکز را پیشنهاد میدادند؛ اما به هر روی، برای صدها سال سامانه بطلمیوسی توضیحدهنده آن چیزی بود که با چشم غیرمسلح در آسمان دیده میشد. برخی از انسانها در عصر کشاورزی متوجه شدند در حرکت ستارگان به گرد زمین الگوی ثابتی وجود دارد و ستارگان آسمان در گردشی منظم تکرار میشوند. این پیکر آسمانی بهترین نقطهٔ شروع برای یافتن ستارگان در پاییز است. عواملی مانند تاثیر جاذبه ماه بر زمین و مسائلی از این دست موجب میشود که میزان سال اندکی متغیر باشد که توضیح آن از حوصله این جستار خارج است. خیام نزد ملکشاه دست به انجام کارهای علمی بسیاری زد که از میان آنها میتوان به نگارش تقویم جلالی اشاره کرد.
وی به درخواست سلطان ملکشاه سلجوقی تصمیم به اصلاح تقویم گرفت که به تقویم جلالی معروف است و تقویم امروز ایرانی، حاصل محاسباتی است که او و عده ای از دانشمندانی دیگر، در زمان جلال الدین ملک شاه سلجوقی انجام دادند و به نام وی تقویم جلالی خوانده می شود. تقویم جلالی در سال 467 هجری در زمان سلطنت جلال الدین ملک شاه سلجوقی (نام تقویم جلالی از اسم او گرفته شده است) و وزارت وزیر دانشمند او، خواجه نظام الملک با همکاری 8 منجم برجسته از جمله “عمر خیام “تنظیم شد و پس از آن بعنوان گاه شمار رسمی ایرانیان انتخاب شد و در قسمت اعظم ایران رواج یافت. از سوی دیگر، به دلیل حرکت ظاهری غیر یکنواخت مرکز خورشید در آسمان، طول هر برج از ۲۹ تا ۳۲ روز متفاوت بود و همانند ماه قمری، گاه پیش میآمد که طول یک برج از سالی به سال دیگر تغییر کند.
در ایران هم سال ۱۴۰۰ سالی درگیر با کرونا ویروس است که تلخی آن با تحریم ها چند برابر هم شده است . در دوران پادشاهی جلالالدوله ملکشاه سلجوقی که بسیار معتدل بود و خواجه نظامالملک طوسی را وزیر خود کرد، او هم جمعی از ریاضیدانها از جمله حکیم عمر خیام را مامور تدوین گاهشمار جدید کرد و بدین شکل گاهشماری جلالی تدوین شد. تا آن زمان، ۱۰ روز تاریخی مسیحی جابهجا شده بود که اصلاح شد و از آن پس به گاهشماری گریگوری تقویم مکانیکی (گِرِگوری) مشهور شد. در صورتی که از این قانون پیروی کنید علاوه بر مدیریت زمان، هزینهها را کاهش میدهید و پول و مشتری بیشتری را جذب میکنید. این فیلد را درست کنید تا بعد از انتشار مطلب بتوانید عملکردتان را مورد بررسی قرار دهید. ماههای این تقویم عمدتا بر اساس علائم مدار « منطقةالبروج» تعیین میشود تا سال نجومی. با تنظیم تقویم جلالی مقرر شد که هر چهار سال یک روز بر تعداد روزهای سال بیفزایند و سال چهارم را ۳۶۶ روز حساب کنند و پس از هر ۲۸ سال (هفت دوره چهار ساله) به جای آنکه به آخرین ماه سال یک روز بیفزایند این روز را در نخستین دوره بعد یعنی دوره نهم اضافه کنند.
در نیمکره شمالی، روز اول بهار که به آن اعتدال بهاری میگویند، شب و روز تقریبا برابرند و بهمرور، روزها بلندتر و شبها کوتاهتر میشود تا در اولین روز تابستان که روز در بلندترین حالت خود قرار دارد و شب در کوتاهترین موقعیت و ماجرا ادامه پیدا میکند و در اول پاییز که اعتدال پاییزی داریم، یعنی باز شب و روز برابر میشود و سرانجام در اولین روز زمستان یا آخرین روز پاییز، بلندترین شب و کوتاهترین روز را پشت سر میگذرانیم. اولین سال اسلامی پس از هجرت پیامبر اسلام، از مکه به مدینه و در سال ۶۲۲ میلادی آغاز شد.
قمری – مبداء آن هجرت حضرت محمد (ص) از مکه به مدینه است و بیشتر توسط افراد مسلمان سراسر جهان استفاده می شود. او عبارت ۱۲۶۴ شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳-۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، تقویمی را در ایران رایج کرد که اساس آن شمسی و مبداء آن هجرت پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله) از مکه مکرمه به مدینه منوره باشد. مبداء آن، اول فروردینماه سال شمسی، هجرت پیامبر اسلام از مکه مکرمه به مدینه منوره است که ۱۱۹ روز قبل از اول محرم سال اول هجری قمری و مطابق با روز جمعه ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی است. • مبداء آن، اول فروردین ماه سال شمسی هجرت پیامبر اسلام از مکّه مکرمه به مدینه منوره است که 119 روز قبل از اول محرم سال اول هجری قمری و مطابق با روز جمعه 19 مارس 622 میلادی است. • مدت سال شمسی، نوروز و کبیسههای تقویم هجری شمسی دقیقا بر مبنای محاسبات نجومی تعیین میشود. البته پس از انقلاب فرانسه که نظام متریک را -که بر مبنای عدد ۱۰ تعریف میشود- مبنای محاسبات قرار دادند، هفته را ۱۰ روز حساب کردند و سال ۳۶ هفته و پنج روز شد؛ اما برخلاف نظام متریک که جهانی شد و اکنون در بسیاری از کشورهای جهان نظام رسمی است و در برخی از کشورهای جهان در کنار نظام قدیمی استفاده میشود، هفته ۱۰ روزه خیلی زود برافتاد و در تاریخ، تنها نامی از آن باقی ماند.
البته تغییرات دیگری نیز ایجاد کرد تا توانست تقویمی صحیحی را ایجاد نماید و در حال حاضر این تقویم در کلیه کشورها بصورت رسمی پذیرفته شده است. مهمترین مزیتی که استفاده از این افزونه دارد، مربوط به یکپارچگیاش با وبلاگ است. هر سال که بر چهار قابل قسمت باشد، کبیسه محسوب میشود؛ مگر سالهای قرن غیربخشپذیر به ۴۰۰؛ با این حساب، میزان دقت گاهشماری میلادی را به عقبماندگی یک روز در هر ۳۳۲۰ سال رساند. این گاهشماری دارای یک دوره ۱۲۸ ساله با جمعا ۳۱ روز کبیسه است.
